QUẢN LÝ FILE VÀ THƯ MỤC TRONG LINUX — chmod, chown, chgrp, umask, find

 

✅ 1. HIỂU VỀ QUYỀN FILE LINUX (FILE PERMISSIONS)

Mỗi file/thư mục trong Linux có 3 loại quyền:

• r (read) — đọc nội dung
• w (write) — ghi/chỉnh sửa/xóa
• x (execute) — thực thi (file) / vào được (thư mục)

Quyền được chia cho 3 nhóm người dùng:

• User (u) — chủ sở hữu file
• Group (g) — nhóm người dùng
• Others (o) — tất cả người dùng khác

👉 Khi gõ ls -l, bạn thấy:

bash

1

-rwxr-xr-- 1 kali kali 1024 Apr 5 10:00 script.sh

Giải thích:

• - → loại file (- = file thường, d = thư mục)
• rwx → quyền của user (chủ sở hữu)
• r-x → quyền của group
• r-- → quyền của others
• 1 → số hard link
• kali kali → owner và group
• 1024 → kích thước
• Apr 5 10:00 → thời gian sửa đổi
• script.sh → tên file

• ✅ 2. chmod — THAY ĐỔI QUYỀN FILE/THƯ MỤC

  Chức năng: Thay đổi quyền truy cập (read/write/execute).

  🔹 2 cách dùng: Symbolic mode và Numeric mode

  ---

  🅰️ Symbolic Mode (dễ hiểu, trực quan)

  Cú pháp:

  bash

  1

  chmod [aiou][+-=][rwx] [file]
  • u = user, g = group, o = others, a = all
  • + thêm quyền, - bớt quyền, = gán quyền
  • r, w, x — quyền cụ thể

  💡 Ví dụ:

  bash

  1

  2

  3

  4

  chmod u+x script.sh # Cho phép user thực thi

  chmod g-w config.txt # Cấm group ghi file

  chmod o=r note.txt # Cho others chỉ được đọc

  chmod a+x tool.py # Cho tất cả được thực thi

  ---

  🅱️ Numeric Mode (dùng số — phổ biến hơn)

  Mỗi quyền có giá trị:

  • r = 4
  • w = 2
  • x = 1

  → Cộng lại → ra số quyền.

  Ví dụ:

  • rwx = 4+2+1 = 7
  • r-x = 4+0+1 = 5
  • rw- = 4+2+0 = 6

  → Quyền file gồm 3 chữ số: [user][group][others]

  💡 Ví dụ:

  bash

  1

  2

  3

  chmod 755 script.sh # rwxr-xr-x → owner full, group/others read+execute

  chmod 644 config.txt # rw-r--r-- → owner read+write, others chỉ đọc

  chmod 777 dangerous.sh # ai cũng full quyền — NGUY HIỂM!

✅ 3. chown & chgrp — THAY ĐỔI CHỦ SỞ HỮU & NHÓM

🔹 chown — Change Owner

bash

1

chown [user]:[group] [file]

💡 Ví dụ:

bash

1

2

3

4

chown root:root script.sh # Gán owner và group là root

chown kali script.sh # Chỉ đổi owner

chown :staff script.sh # Chỉ đổi group

chown -R kali:kali /tmp/mydir # Đổi owner + group cho cả thư mục con (-R)

👉 Trong pentest:

• Nếu bạn có quyền sudo chown, có thể chiếm quyền file hệ thống → privilege escalation.
• Nếu thư mục web có quyền ghi và bạn đổi owner → upload shell dễ dàng.

---

🔹 chgrp — Change Group (ít dùng hơn — chown có thể thay thế)

bash

1

chgrp staff file.txt

---

✅ 4. umask — THIẾT LẬP QUYỀN MẶC ĐỊNH KHI TẠO FILE/THƯ MỤC

Chức năng: Quy định quyền mặc định khi tạo file mới.

→ umask là giá trị bị trừ đi từ quyền tối đa:

• File: mặc định 666 (rw-rw-rw-)
• Thư mục: mặc định 777 (rwxrwxrwx)

💡 Ví dụ:

bash

1

2

3

4

5

umask # Xem giá trị hiện tại → thường là 0022

umask 0022 # → file mới sẽ có quyền 666 - 022 = 644 (rw-r--r--)

# → thư mục mới: 777 - 022 = 755 (rwxr-xr-x)

umask 0077 # → file mới: 600 (rw-------), thư mục: 700 (rwx------)

👉 Trong pentest:

• Nếu bạn tạo file trong /tmp — kiểm tra umask để biết quyền mặc định → có thể bị người khác đọc/ghi không?

• ✅ 5. find — TÌM KIẾM FILE THEO NHIỀU TIÊU CHÍ (CỰC KỲ QUAN TRỌNG!)

  Chức năng: Tìm file/thư mục theo tên, quyền, owner, kích thước, thời gian...

  🔹 Cú pháp cơ bản:

  bash

  1

  find [vị_trí] [tiêu_chí] [hành_động]

  ---

  💡 Các cách dùng HAY GẶP TRONG PENTEST:

  ➤ Tìm file theo tên:

  bash

  1

  2

  find /home -name "*.txt" # Tìm file .txt trong /home

  find / -name "config.php" 2>/dev/null # Tìm config.php — bỏ qua lỗi

  ➤ Tìm file theo quyền:

  bash

  1

  2

  3

  find / -perm -4000 2>/dev/null # Tìm file SUID (quan trọng!)

  find / -perm -2000 2>/dev/null # Tìm file SGID

  find / -writable 2>/dev/null # Tìm file/thư mục ai cũng ghi được

  ➤ Tìm file theo owner:

  bash

  1

  2

  find /home -user kali # Tìm file thuộc về user kali

  find / -group staff 2>/dev/null # Tìm file thuộc nhóm staff

  ➤ Tìm file theo kích thước:

  bash

  1

  2

  find / -size +100M 2>/dev/null # Tìm file > 100MB

  find / -size 0 2>/dev/null # Tìm file rỗng

  ➤ Kết hợp với hành động:

  bash

  1

  2

  find /tmp -name "*.log" -exec rm {} \; # Xóa tất cả file .log trong /tmp

  find /home -name "*.bak" -type f -ls # Liệt kê chi tiết file .bak

  ---

  🧠 TÌNH HUỐNG THỰC TẾ

• 
  

•  Bạn SSH vào máy nạn nhân với quyền user thường → muốn escalate lên root.

  🔍 Bước 1: Tìm file SUID khả nghi

  bash

  1

  find / -perm -4000 2>/dev/null

  → Kết quả:

  1

  2

  /usr/bin/nmap

  /usr/bin/find

  💥 Bước 2: Khai thác SUID find

  bash

  1

  find . -exec /bin/sh \; -quit

  → Bạn có shell root!

  👉 Đây là lý do vì sao find, chmod, chown là bộ 3 quyền lực trong Privilege Escalation.

   

  📝 GHI NHỚ NHANH — IN RA DÁN TRƯỚC MÁY

  1

  2

  3

  4

  5

  6

  ls -l → xem quyền file

  chmod 755 → rwxr-xr-x

  chmod u+s → bật SUID

  find / -perm -4000 2>/dev/null → tìm SUID

  chown root:root file → đổi chủ sở hữu

  umask → xem quyền mặc định khi tạo file

  ---

  ⚠️ MẸO AN TOÀN & HIỆU QUẢ

  • Luôn dùng 2>/dev/null khi find trong root → tránh ngập màn hình lỗi.
  • Dùng ls -l như phản xạ — trước khi đọc/ghi/xóa file.
  • Khi upload webshell → nhớ chmod +x nếu cần thực thi.
  • Khi tìm SUID → note lại các binary có thể khai thác: find, nmap, vim, bash, cp, mv...

  GIẢI THÍCH

   

  SUID là gì? (Set User ID)

  📌 KHÁI NIỆM:

  • SUID = Set User ID upon execution
  • Là một bit quyền đặc biệt trên file (thường là file thực thi — binary/script).
  • Khi bật SUID → bất kỳ ai chạy file đó sẽ có quyền của CHỦ SỞ HỮU file, chứ không phải quyền của người chạy.

  💡 VÍ DỤ THỰC TẾ:

  Giả sử file /usr/bin/passwd có quyền:

  bash

  1

  -rwsr-xr-x 1 root root ... /usr/bin/passwd

  → Chữ s ở vị trí x của user → SUID đã bật.

  → Dù bạn là user kali, khi chạy passwd để đổi mật khẩu → hệ thống sẽ cho phép bạn ghi vào file /etc/shadow (chỉ root mới ghi được) → vì passwd đang chạy với quyền root.

   

• Nếu bạn tìm thấy file SUID có thể khai thác (vd: find, nmap, vim, bash, cp...) → bạn có thể leo thang đặc quyền lên root!

💥 Ví dụ khai thác SUID find:

bash
1
find . -exec /bin/sh \; -quit

→ Dòng lệnh này sẽ mở shell với quyền của chủ sở hữu file find — nếu find có SUID và owner là root → bạn có shell root!

👉 Lệnh tìm SUID trong hệ thống:

bash
1
find / -perm -4000 2>/dev/null

•  

• Trong Linux, có 3 luồng (stream) mặc định:
  • 0 → stdin (nhập vào)
  • 1 → stdout (xuất ra — kết quả lệnh)
  • 2 → stderr (xuất lỗi — error message)

→ 2>/dev/null nghĩa là:

“Chuyển hướng tất cả THÔNG BÁO LỖI (stderr) vào /dev/null — tức là GIẤU CHÚNG ĐI, không hiển thị ra màn hình.”

💡 VÍ DỤ:

bash
1
find / -name "*.log" 2>/dev/null

→ Lệnh này tìm tất cả file .log từ thư mục gốc /.

→ Nhưng khi quét /, bạn không có quyền đọc nhiều thư mục → Linux sẽ in ra hàng trăm dòng lỗi kiểu:

1
2
3
find: ‘/proc/1234’: Permission denied
find: ‘/sys/kernel’: Permission denied
...

→ Dùng 2>/dev/null để giấu hết lỗi đi, chỉ hiện kết quả thật sự → màn hình sạch sẽ, dễ đọc!

• Khi pentest, bạn thường tìm file trên toàn hệ thống — nhưng chỉ có quyền user thường → rất nhiều lỗi “Permission denied”.
• Dùng 2>/dev/null giúp bạn tập trung vào kết quả hữu ích, không bị phân tâm bởi lỗi.
• perm là viết tắt của permission — quyền.
• Trong lệnh find, -perm là option để tìm file theo quyền.

💡 VÍ DỤ:

bash
1
find / -perm -4000 2>/dev/null

→ Tìm tất cả file có quyền 4000 → tức là có bật SUID.

🔢 Giải thích số 4000:

• Linux dùng hệ bát phân (octal) để biểu diễn quyền.
• Bit SUID có giá trị là 4000 (trong hệ octal).
• Bit SGID (Set Group ID) là 2000.
• Bit Sticky là 1000.

→ -perm -4000: tìm file có bật bit SUID (dấu - nghĩa là “ít nhất phải có quyền này”).

• /usr là thư mục hệ thống chứa các chương trình, thư viện, tài liệu... dùng chung cho tất cả người dùng.
• KHÔNG PHẢI là “user” — nhiều người nhầm!

💡 CẤU TRÚC BÊN TRONG /usr:

/usr/bin	Các lệnh người dùng thường dùng (ls,find,nmap,python3...)
/usr/sbin	Các lệnh quản trị hệ thống (iptables,sshd,useradd...) — thường cần root
/usr/lib	Thư viện hỗ trợ chương trình
/usr/share	Tài liệu, dữ liệu dùng chung (exploit, wordlist, icons...)
/usr/local	Chương trình cài thêm bởi người quản trị

• Khi bạn tìm SUID, thường thấy các file trong /usr/bin — vì đây là nơi chứa các binary hệ thống.
• Khi upload exploit, bạn có thể lưu trong /usr/local/tmp hoặc /usr/share nếu có quyền ghi.
• Khi enum hệ thống, bạn cần kiểm tra /usr/bin, /usr/sbin để tìm version dịch vụ, công cụ có sẵn...

🅰️ SGID (Set Group ID — giá trị 2000)

• Tương tự SUID, nhưng áp dụng cho nhóm (group).
• File có SGID → khi chạy, sẽ có quyền của nhóm chủ sở hữu.
• Thư mục có SGID → file tạo bên trong sẽ thừa kế nhóm của thư mục, không phải nhóm của người tạo.

→ Dùng trong môi trường chia sẻ nhóm.

🅱️ Sticky Bit (giá trị 1000)

• Thường dùng cho thư mục.
• Ai cũng có thể tạo file, nhưng chỉ chủ sở hữu file mới được xóa file đó.
• Ví dụ: thư mục /tmp

bash

1

drwxrwxrwt 1 root root ... /tmp

→ Chữ t ở cuối → sticky bit đã bật.

→ User A tạo file trong /tmp → User B không thể xóa file đó → tránh phá hoại.

SUID (4000) → chạy file = quyền CHỦ SỞ HỮU → có thể leo root!

SGID (2000) → chạy file = quyền NHÓM chủ sở hữu

Sticky (1000) → thư mục: ai tạo file, chỉ người đó xóa được

2>/dev/null → GIẤU LỖI — giúp màn hình sạch sẽ

perm → permission — quyền file

/usr → chứa chương trình hệ thống (KHÔNG PHẢI “user”)

/usr/bin → lệnh người dùng (find, nmap, python...)

/usr/sbin → lệnh quản trị (sshd, iptables...)