QUẢN LÝ TIẾN TRÌNH — ps, top, htop, kill, pkill, pgrep

 💡 Mục tiêu: Hiểu cách xem, giám sát và điều khiển các tiến trình (process) đang chạy — kỹ năng cần thiết để:

• Tìm service đang lắng nghe port
• Kill process chiếm port hoặc gây crash
• Duy trì shell ổn định
• Phát hiện process khả nghi (reverse shell, backdoor...)

✅ 1. ps — XEM TIẾN TRÌNH ĐANG CHẠY

🔹 ps là gì?

• PS = Process Status
• Dùng để liệt kê các tiến trình đang chạy trên hệ thống.

---

🔹 Các tùy chọn hay dùng:

ps	Chỉ hiển thị tiến trình của user hiện tại, trong terminal hiện tại
ps aux	Hiển thịtất cả tiến trình— của mọi user, mọi terminal
ps -ef	Hiển thị đầy đủ dạng cây (parent/child process)

💡 Ví dụ thực tế trong pentest:

bash

1

ps aux | grep "python"

→ Tìm xem có script Python nào đang chạy — có thể là web server, reverse shell...

bash

1

ps aux | grep "nc"

→ Tìm netcat — có thể là bind shell hoặc reverse shell.

bash

1

ps -ef | grep 1234

→ Tìm tiến trình có PID 1234.

✅ 2. top & htop — GIÁM SÁT HỆ THỐNG THEO THỜI GIAN THỰC

🔹 top

• Hiển thị danh sách tiến trình đang chạy, sắp xếp theo mức sử dụng CPU.
• Cập nhật tự động mỗi vài giây.
• Giao diện dòng lệnh — có sẵn trên mọi hệ thống.

→ Gõ top → nhấn q để thoát.

---

🔹 htop (nâng cao — cần cài đặt)

• Giao diện đẹp hơn, màu sắc, hỗ trợ chuột, dễ dùng.
• Có thể kill process trực tiếp bằng phím F9.

→ Cài đặt nếu chưa có:

bash

1

sudo apt install htop

→ Gõ htop → dùng phím mũi tên → chọn process → F9 để kill.

💡 Trong pentest:

• Dùng top để xem:
• Tiến trình nào đang ngốn CPU/RAM → có thể là exploit đang chạy.
• Tiến trình lạ → có thể là backdoor.
• Kiểm tra xem shell của bạn có bị kill không.

• ✅ 3. kill — GIẾT TIẾN TRÌNH THEO PID

  🔹 Cú pháp:

  bash

  1

  kill [PID]

  → Gửi tín hiệu SIGTERM — yêu cầu process tự kết thúc.

  bash

  1

  kill -9 [PID]

  → Gửi tín hiệu SIGKILL — buộc process dừng ngay lập tức (không cho phép dọn dẹp).

  ---

  💡 Cách lấy PID:

  bash

  1

  ps aux | grep "apache"

  → Kết quả:

  1

  root 1234 0.0 0.5 12345 6789 ? Ss 10:00 0:00 /usr/sbin/apache2

  → PID = 1234

  → Kill:

  bash

  1

  2

  3

  kill 1234

  # hoặc nếu không chịu chết:

  kill -9 1234

  ---

  ✅ 4. pkill — GIẾT TIẾN TRÌNH THEO TÊN

• 🔹 Cú pháp:

  bash

  1

  pkill [tên_process]

  → Không cần biết PID — chỉ cần biết tên.

  ---

  💡 Ví dụ:

  bash

  1

  2

  3

  pkill apache2

  pkill python

  pkill nc

  → Giết tất cả tiến trình có tên chứa “apache2”, “python”, “nc”.

  ⚠️ Cẩn thận: pkill python → có thể giết luôn script bạn đang chạy!

   

  ✅ 5. pgrep — TÌM PID THEO TÊN

  🔹 Cú pháp:

  bash

  1

  pgrep [tên_process]

  → Chỉ in ra PID — không làm gì thêm.

  ---

  💡 Ví dụ:

  bash

  1

  pgrep sshd

  → Kết quả: 1234 → đó là PID của sshd.

  bash

  1

  pgrep -f "python3 exploit"

  → -f = tìm trong toàn bộ dòng lệnh → hữu ích khi bạn chạy script với tham số dài.

   

• 🧠 TÌNH HUỐNG THỰC TẾ

• 🔍 Tình huống 1: Port 80 bị chiếm → cần kill Apache để chạy web server của bạn

  bash

  1

  2

  3

  4

  5

  6

  ps aux | grep apache

  # → tìm thấy PID 1234

  
  

  sudo kill 1234

  # hoặc

  sudo pkill apache2

  → Giờ port 80 đã trống → bạn có thể chạy python3 -m http.server 80.

• 🔍 Tình huống 2: Bạn chạy reverse shell bằng netcat — muốn kill nó để chạy lại

  bash

  1

  2

  3

  4

  pgrep nc

  # → kết quả: 5678

  
  

  kill 5678

  → Hoặc:

  bash

  1

  pkill nc

  ---

  🔍 Tình huống 3: Hệ thống chậm — bạn nghi ngờ có process lạ

  bash

  1

  top

  → Nhìn cột %CPU, %MEM → tìm process ngốn tài nguyên.

  → Nhấn P để sắp xếp theo CPU, M theo RAM.

  → Nếu thấy process lạ → ghi lại PID → kill -9 [PID].

•  ✍️ BÀI TẬP THỰC HÀNH (TRONG KALI)

1. Mở terminal → chạy ps aux | head -5 → xem 5 tiến trình đầu tiên.
2. Chạy top → xem các process đang ngốn CPU → nhấn q để thoát.
3. Mở terminal mới → chạy:
   bash

   1

   sleep 100 &
   → Tạo tiến trình sleep chạy nền.
4. Dùng ps aux | grep "sleep" → tìm PID của nó.
5. Dùng kill [PID] → kill tiến trình đó.
6. Chạy lại sleep 100 & → dùng pkill sleep để kill.
7. Dùng pgrep sleep → xem có còn PID không.
8. Cài htop (nếu chưa có): sudo apt install htop
9. Chạy htop → dùng phím mũi tên → chọn process → F9 → Enter để kill.
10. Thoát htop → dọn dẹp.

• ⚠️ MẸO & LƯU Ý

•  Dùng htop nếu được — dễ dùng, trực quan.

• Không kill process hệ thống quan trọng (sshd, systemd...) → tránh crash máy.
• Luôn dùng ps aux | grep [service] để tìm process đang chiếm port.
• Dùng kill -9 khi process không chịu chết — nhưng tránh dùng bừa bãi.
• ps aux → xem tất cả tiến trình top → giám sát hệ thống real-time htop → top nâng cao (cần cài) kill [PID] → giết process theo ID kill -9 [PID] → giết cứng, không cho phản kháng pkill [tên] → giết process theo tên pgrep [tên] → tìm PID theo tên